Aandoeningen » Rugpijn, Pijn in de onderrug, Spinale Stenose, Verschoven Wervel, Pijn in de Ruggengraat, Voorbeeld van zelfbehandeling

De oplossing voor chronische rugpijn is misschien eenvoudiger dan je zou denken. Veel mensen worden achtervolgd door angst dat beknelde zenuwen, verschoven wervels of artritis de pijn in hun rug veroorzaken, terwijl deze pijn in feite misschien door niets anders wordt veroorzaakt dan door myofasciale triggerpoints (kleine spierknopen) in nabijgelegen spieren, en vaak in wat verder weg gelegen spieren. Dit is een van de fundamentele ontdekkingen van de artsen Janet Travell en David Simons, schrijvers van het veelgeprezen medische standaardwerk, Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual.

Afgeleide pijn in de onderrug
De reden dat er zoveel verschillende meningen zijn over rugpijn, is dat het grotendeels door afgeleide pijn wordt veroorzaakt. Dat wil zeggen: de pijn die je voelt is van de plaats van zijn oorzaak afgeleid naar een andere plek.

Dit geldt vooral bij lage rugpijn, wat vroeger ook wel bekend stond als ‘lumbago’ of zelfs ‘reumatiek’. Tegenwoordig is er een heel scala aan veelgebruikte benamingen, die vaak foutief worden toegepast: ischias, spinale stenosis, artritis in de wervelkolom, disfunctie van het S.I.-gewricht…

Hoe je arts het ook noemt, je zult de ware oorzaak van lage rugpijn misschien nooit vinden als je alleen in je onderrug zoekt. Datzelfde geldt ook voor het midden van je rug en je bovenrug.

Pijn in de onderrug kan zijn afgeleid van triggerpoints in afgelegen plaatsen, zoals de gluteus medius en gluteus maximus rond je bekken, de rectus abdominis in je buik, en zelfs van spierknopen in je kuiten.

De tekeningen hiernaast tonen een triggerpoint in de gluteus medius of middelste bilspier.

Dit triggerpoint is een van de meest voorkomende oorzaken van afgeleide pijn in de onderrug. De middelste bilspier stelt ons in staat rechtop te lopen en staat bloot aan vele vormen van overbelasting.

Het triggerpoint ligt net boven, en iets achter, de trochanter major (het benige uitsteeksel aan de zijkant van je heup). De spier is getekend in de linker tekening. In de rechtertekening zie je het pijnpatroon (gearceerd).

Pijn in de bovenrug en het midden van je rug
Pijn in je bovenrug of het midden van je rug kan vanzelfsprekend afkomstig zijn van triggerpoints in de spieren van de rug zelf. Deze spieren zijn onder meer: erector spinae, multifidi, trapezius, infraspinatus, subscapularis, serratus posterior superior, rhomboids, latissimus dorsi and serratus posterior inferior.

Alsof deze lange lijst van Latijnse namen de puzzel al niet moeilijk genoeg maakt, het wordt nog ingewikkelder als de pijn niet uit de rug zelf afkomstig is. Kijk naar de volgende voorbeelden:

Triggerpoints in de scalenesspieren, in de voor- en zijkant van je hals, kunnen een constant zeurende pijn tussen je schouderbladen veroorzaken. Slechts weinigen weten dat dit een van de meest voorkomende oorzaken is van pijn in de bovenrug.

Een triggerpoint in de serratus anterior onder je arm kan een aanhoudende pijn veroorzaken aan de onderste punt van je schouderblad. Daar kan zelfs een triggerpoint expert overheen kijken.

Triggerpoints in het bovenste deel van je rectus abdominis spier (in de buik) kan verantwoordelijk zijn voor een ‘streep’ van pijn over het midden van je rug, waar zelfs de beste artsen, osteopaten en chiropractors geen raad mee weten. Geen enkele therapie die zich alleen richt op behandeling van de rug zal deze pijn kunnen verhelpen.

Spinale Stenose
De artsen Travell en Simons hebben obertuigend aangetoond dat zelfs als rugklachten daadwerkelijk te wijten zijn aan problemen in de wervelkolom, triggerpoints altijd een belangrijk aandeel hebben in de pijn. Er is zelfs reden om aan te nemen dat triggerpoints aan de wortel liggen van vele ‘echte’ rugproblemen, zoals een verschoven of uitpuilende tussenwervelschijf, vanwege de spierspanning die ze in stand houden. Triggerpoints houden spieren verkort en onder spanning.

Excessieve spanning in de multifidi, rotatoren, en erector spinae spieren kunnen de wervelkolom samendrukken of een wervel uit zijn plaats trekken (subluxatie). Dit kan de uiteindelijke bron zijn van spinale stenose, de vernauwing van diverse ruimten en openingen in de wervelkolom, wat resulteert in samengedrukte zenuwen en wervelschijven.

Foutieve diagnose van rugpijn
Röntgenfoto’s waarop artritis of geplette tussenwervelschrijven te zien zijn worden vaak gebruikt om operatief ingrijpen bij rugklachten te rechtvaardigen. Travell en Simons wijzen erop dat het regelmatig voorkomt dat men dit soort abnormaliteiten vindt bij mensen die nooit last hebben van pijn in de rug. Met andere woorden, je kunt inderdaad last hebben van een geplette tussenwervelschijf of symptomen hebben die lijken op lumbale of cervicale stenose, terwijl de feitelijke oorzaak van de klachten triggerpoints in zijn overbelaste spieren.

Pijn die na een operatie blijft nazeuren, vanuit myofasciale triggerpoints, kan voor zowel de arts als de patiënt heel ongrijpbaar en frustrerend zijn. Is het geen verontrustende gedachte dat misschien het enige is dat gecorrigeerd had moeten worden triggerpoints zijn?

Verborgen gevaren van fysiotherapie
Fysiotherapie in de vorm van lichaamsbeweging en rek en strekoefeningen om rugpijn te verminderen, kan de triggerpoints irriteren en verergeren. Als stretching geen verbetering oplevert, is dat vaak de reden.

Pogingen om de buikspieren te versterken kunnen helemaal riskant zijn, als onvermoede triggerpoints in de buikspieren de onderliggende oorzaak van je rugklachten zijn. Lichaamsbeweging en rekoefeningen zijn waardevolle en effectieve vormen van therapie, maar kunnen de klachten verergeren als die triggerpoints niet eerst worden gedeactiveerd.

Natuurlijke remedie tegen rugpijn
Triggerpointmassage is voor rugklachten de meest geëigende behandeling, zelfs als zich echte ruggengraatproblemen hebben ontwikkeld, omdat het direct naar de bron van het probleem gaat. Je moet wel weten waar je de triggerpoints moet zoeken en welke techniek geschikt is. De-activering van triggerpoints stopt de pijn en stelt de spieren in staat zich weer te ontspannen, waardoor de spanning op de ruggengraat afneemt.

Zelfbehandeling van pijn in de onderrug
In de de tekening rechts zie je de zelfbehandeling van onderrugpijn middels massage van de gluteus medius en maximus met een massagebal tegen een muur:

Zie het Handboek Triggerpoint-therapie voor meer details over hoe je de vele spieren met triggerpoints die pijn in de rug kunnen veroorzaken. De gecertificeerde massagedocent Clair Davies heeft het onderzoek van Travell en Simons naar myofasciale pijn vereenvoudigd en toegankelijk gemaakt voor de leek. Zijn innovatieve methode van zelfmassage biedt verlichting zonder pijnstillers als de pijn door triggerpoints wordt veroorzaakt.