Aandoeningen » Pijn aan de Schouder, Frozen Shoulder, Adhesive Capsulitis, Letsel aan de Rotatorenmanchet

Artritis, bursitis, tendinitis, letsel aan de rotatorenmanchet, adhesive capsulitis en het verlies aan gewrichtskapsels zijn de meest gegegeven verklaringen voor pijn aan de schouder. Röntgenfoto’s, MRI-scans en andere testen lijken dit soort diagnoses vaak te bevestigen. Niettemin geven deze verklaringen doorgaans niet de ware oorzaak van de schouderklachten.

Ook al is er geen objectief bewijs, pijn aan de schouder is voor de meeste artsen genoeg om ervan uit te gaan dat de rotatorenmanchet of het gewricht zelf in de problemen is. Het gevolg hiervan is dat men overgaat tot kijkoperaties, geforceerde bewegingsoefeningen en zelfs het vervangen van het gewricht van de schouder. In de Verenigde Staten komt dit veel voor en wordt het sterk gestimuleerd!

Een andere visie
In tegenstelling tot de gangbare medische visie zeggen de artsen Travell en Simons in hun veel geprezen standaardwerk Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual dat myofasciale triggerpoints (kleine spierknopen) in overbelaste of gekwetste spieren feitelijk de meest voorkomende oorzaak zijn van pijn en verlies van beweeglijkheid in de schouder.

Travell en Simons gaan ervan uit dat zelfs als een schoudergewricht aanwijsbaar letsel heeft opgelopen, triggerpoints het grootste deel van de pijn veroorzaken. Zij benadrukken dat afgeleide pijn net zo intens en ondermijnend kan zijn als de pijn van een beschadigd gewricht.

Frozen Shoulder
Triggerpoints in de vier spieren van de rotatorenmanchet is de meest voorkomende oorzaak van pijn in de schouder. Maar er zijn niet minder dan twintig spieren betrokken bij het bewegen van de schouder en elk ervan staat bloot aan spanningen. Als een schouderspier vanwege triggerpoints niet goed meer functioneert, moeten andere spieren dit compenseren. Vanwege de toegenomen belasting, loopt elke spier op zijn beurt triggerpoints op, tot iedere spier in dat gebied in de problemen is. Dit kan leiden tot steeds minder beweeglijkheid van de arm en eindigen in een ‘frozen shoulder’.

De tekening toont triggerpoints in de infraspinatus, die de buitenkant van het schouderblad bedekt. Deze triggerpoints zijn de meest voorkomende oorzaak van pijn aan de voorkant van de schouder, welke vaak foutief woordt aangezien voor bicipitale tendinitis. Maar ook triggerpoints in maar liefst 20 andere spieren kunnen bijdragen aan klachten aan de schouder.

Zie verderop op deze pagina hoe je deze spier zelf kunt behandelen.

Stijve Spieren en de oorzaak daarvan
Travell en Simons citeren andere onderzoekers die vermoeden dat triggerpoints feitelijk de oorzaak kunnen zijn van echte osteoarthritis en andere soorten gewrichtsslijtage. Dit komt doordat spieren die getroffen zijn door triggerpoints verkort en verstijft raken. Als dat gebeurt, geven zelfs normale bewegingen een bovenmatige spanning op de spieraanhechtingen bij de gewrichten, wat uiteindelijk kan leiden tot schade aa het bindweefsel en vervorming van het gewricht. Knakkende geluiden in het schoudergewricht zijn een aanwijzing dat spieren met triggerpoints het gewricht overbelasten en ten dele ontwrichten.

Door ons hele lichaam hebben we bindweefsel, dat de verpakking is van al onze organen, botten en spieren. Het is heel soepel als we jong zijn, maar raakt zijn elasticiteit en veerkracht kwijt als we ouder worden. Het gevolg is dat onze organen en spieren ook hun lenigheid verliezen en gemakkelijk triggerpoints ontwikkelen.

Zijn pijnstillers slecht nieuws?
Normaliter schrijft men bij schouderklachten pijnstillers voor, ook al is dit de slechtst denkbare vorm van therapie, omdat zij het pijnprobleem niet oplossen maar slechts je bewustzijn ervan verminderen. Met het gebruik van pijnstillers riskeer je dat je de klacht verergert, omdat je nu in staat bent door te gaan met de bezigheden die het probleem hebben veroorzaakt!

De gevaren van strekkingen
Ook het doen van rek- en andere oefeningen met een pijnlijke schouder kan triggerpoints verergeren en dus je pijn verergeren. Triggerpoints zijn bedoeld om overbelaste spieren te beschermen tegen nog meer overbelasting, wat vaak het geval is in de vorm van overstrekken. Vooral bij schouderspieren moet je heel voorzichtig zijn met het doen van rek- en strekoefeningen, als je ze überhaupt al doet, tot je zeker weet dat alle triggerpoints zijn gedeactiveerd.

Sommigen kunnen strekoefeningen heel goed verdragen; maar vele anderen niet. Als strekoefeningen niet lijken te helpen, wijt de therapeut dit vaak aan het ‘feit’ dat de patiënt niet ‘meewerkt’ en schrijft doodleuk nog meer oefeningen voor! Verbazend genoeg wordt triggerpoint therapie in de meeste opleidingsinstituten voor fysiotherapie nog niet onderwezen.

Zelfbehandeling
Je hoeft niet te wachten tot medici en fysiotherapeuten zich op de hoogte hebben gesteld van de wetenschap van triggerpoints en afgeleide myofasciale pijn. Je kunt je schouderklachten zelf behandelen met behulp van triggerpoint massage. Hier volgt een voorbeeld uit het boek:

De linker tekening toont het pijnpatroon. De rechter tekening laat zien hoe je de infraspinatus met een tennisbal tegen een muur kunt masseren. Een behandeling bestaat uit zes tot twaalf korte strijkingen, maar geef je triggerpoint elke dag meerdere behandelingen.